Abajur

4 Ocak 2020

     Işığı belirli bir yerde toplayan üstü ya da çevresi siperli ve ayaklı lambalara abajur denilmektedir.  Fransızca abat-jour (=ışığı kapaklayan) sözünün telaffuz şeklidir. Abajur, Panjur (< Abat-jour) ile birlikte XIX. yüzyılın ortalarından itibaren İstanbul sosyetesi tarafından biliniyordu. Abajur sözü birçok dile yansımış görünmektedir. Bulgarca, Hırvatça, Lehçe, Boşnakça, Sırpça, Katalanca ve İsveççede abajur, abazhur şeklindeki yazılışları ve bunların farklı telaffuzlarını belirlemekteyiz. Bu farklı telaffuzlar diğer bir kısım dillerde de mevcuttur. Rusça abajur (ok. abahur), Hintçe abajur (ok. abıcur), Bengalce abajur (ok. abacur),Yunanca ampazour şeklinde yer almaktadır. Osmanlının son yüzyılında Fransızca üzerinden Osmanlıcaya intikal ettiği anlaşılmaktadır.

Azerice, Kırgızca, Kazakça Türkmence, Tatarca, Uygurca, Başkırtça abajur sözü Özbekçede ebejür şeklinde yer almıştır. Kürtçe abajûr da ‘ayaklı ve siperli lamba’ diye bilinmektedir. Bkz. Panjur.