Agreman

13 Şubat 2025

     Uygunluk, mutabakat. Tayin edilen elçinin gideceği ülkenin olurunu alması yaygın agreman geleneğidir. Fransızca agrément (agreman: ‘hoşnutluk, memnuniyet; izin, müsaade, rıza) sözcüğünden. Bu sözcük aynı dildeki agréer (=iyi bulmak, iyi karşılamak, hoşnut olmak, kabul etmek) yüklemiyle bağlantılıdır. XIV. yüzyıldan itibaren İngilizcede ‘karşılıklı anlayış’ veya ‘karşılıklı uyum’u ifade eden agrement sözcüğü kullanılmıştır. Orta Çağ Fransızcasında kullanılan aynı karşılıktaki agrément sözcüğünden İngilizceye intikal etmiştir ve bu dilde XV. yüzyılın başlarından bu yana ‘resmi uzlaşım veya anlaşma’ olarak bilinmiştir. Orta Çağ Fransızcasındaki gré (=iyi niyetle) ve gre/gret (=hoşa giden şey) sözcükleriyle ilişkilidir. Bu sözcükler Latince grūtus (=hoşa giden, hoş karşılanan) sözcüğüne dayanmaktadır. Latince grātorāri (=memnun olmak, kutlamak, tebrik etmek) yüklemiyle bağlantılıdır. İtalyanca gradimento (=hoşnutluk), İspanyolca ve Portekizce agrado (=hoşluk, nezaket), Rusça agreman (=memnuniyet, hoşnutluk, kabul).