Ahrar

3 Haziran 2021

     Hürler, başkasının buyruğu altında olmayanlar. Aḥrār, Arapça ḥurr’un çoğuludur. Arapça ḥurr (=özgür, emir altı olmayan, serbest) sözünün müennes şekli ḥurre’dir. Arapça ḥurre ‘cariye veya esir olmayan kadın’dır. Cumhuriyet Dönemi’nde Arapça ḥurr sözüne dayanılarak ve benzetierek özgür sözü türetildi. Özgür adı erkek şahıs adlarındandır. Osmanlı Ahrar Fırkası adıyla Osmanlının son döneminde bir siyasal parti mevcuttu. 14 Eylül 1908’de merkezi İstanbul olan Osmanlı Ahrar Fırkası, liberal eğilimli Prens Sabahattin’in görüşleri esas alınarak kuruldu. Hür teşebbüsü ve üniter olmayan (adem-i merkeziyetçi) devlet yapısını savunmuşlardır. İttihatçıların görüşlerine aykırı olduğundan söz gelimi bir kısım üyeleri İzmir’de tutuklanmıştır. İttihat ve Terakki karşıtı İkdam, Sabah, Yeni Gazete, Saday-ı Millet ve Sevet-i Fünun gazeteleri Ahrar fırkasını destekledi. Ahrarcılar özgürlük, eşitlik ve kardeşlik şiarlarını öne sürüyorlardı. İttihatçılara karşı Hürriyet yanlısı güçlerin bir başkaldırısı olan 31 Mart Vakası ile ilişkilendirilerek partinin kapatılmasına yol açıldı. Özgürlükçü bir aydın olan Prens Sabahattin 31 Mart Vakasını kışkırttığı gerekçesiyle Dîvān-ı Harb’de yargılanmıştır.