Baldır

12 Mart 2024

     Bacağın dizden ayak bileğine dek olan arkadaki şişkin kısım; bitki gövdesi. Orta Çağ Türkçesindeki baltır (=baldır) sözcüğünden. Aynı karşılıkta Kıpçakça balṭır sözcüğü de kullanılmıştır. Bu sözcük Kürtçe pal (=bacak, baldır) sözcüğüyle aynı köktendir. Pal sözcüğü ‘ayak’ karşılığındaki pa sözcüğüyle ilişkilidir. Pa ön ekli kimi sözcükler eski İran ve Hint dillerinde ‘ayak’ veya ‘bacak’la ilgilidir. Bu bağlamda Sanskritçe pāda (=ayak) sözcüğü biliniyor. Kürtçe  palafıs (=tembel, hantal, adımlarını ağır aksak atan, ağır yürüyüşlü), palapal (=seri yürüyüşlü, dayanıklı, sağlam) ve palevan (=pehlivan, baldırı bacağı güçlü kimse) sözcükleri aynı dildeki pal sözcüğüyle bağlantılıdır. Kuzey Kürtçesinde de baldır sözcüğü aynı karşılıkta dile getirilmektedir. Türkmence ve Azerice baldır, Özbekçe bàldir, Kazakça, Kırgızca, Başkırtça ve Tatarca baltır. Yunanca ve Bulgarcaya Türkçe üzerinden intikal etmiştir: Yunanca paltúrin ve Bulgarca baldίr.