Bar

30 Mart 2020

BAR (I) Erzurum ve Artvin dolaylarında el ele tutuşarak icra edilen halk danslarına bar denilmektedir. Ermenice parel (=dans etmek, raks etmek) fiiliyle bağlantılı olan Ermenice par (=dans, raks) sözüne dayanmaktadır. Erzurum Ermenileri Ermenice par sözünü bar biçimiyle telaffuz ediyorlardı. Bu nedenle, Türkçede de bar şeklinde yerleşmiştir. Erzurum, Artvin, Erzincan, Kars ve Ardahan havalisinde ‘el ele tutuşarak halka şeklinde oynanan oyunlar’ bar kelimesiyle ifade edilmektedir. Erzurum’da bar tutmak sözü de kullanılmaktadır. Gümüşhane yöresinde ‘davul zurna’ ile oynanan halk danslarının genel adı’ bar olarak bilinmektedir. Bar oynanırken çalınan ‘oyun havası’ bar havası adıyla anılmaktadır.

BAR (II) Danslı ve içkili eğlence yeri; ayaküstü içki içilen yer, içki içilmek üzere düzenlenmiş köşe. İngilizce bar (=demir veya tahta parmaklık, çubuk, bariyer; ince ışık demeti) sözcüğünden alıntıdır. 1590’lı yıllarda müşterilere içki ve yiyecek servisi yapılan parmaklıklı bariyer veya tezgâh nedeniyle bu adla adlandırılmıştır.

BAR (III) Hava basıncı birimi. Aynı karşılıktaki Fransızca bar sözcüğünden. İngilizcede de bar biçimiyle kullanılıyor. Eski Yunanca báros (=ağırlık) sözcüğüne dayanıyor. Bu sözcük yine Eski Yunancada bulunan barýs (=ağır) sözcüğüyle bağlantılıdır. Farsça ve Kürtçe bar (=ağırlık, yük) sözcüğüyle aynı köktendir.

BAR (IV) Ağızda veya dilde oluşan acılık veya pas; kaplarda ve yiyeceklerde oluşan küf. Ermenice pʻaṙ (= yumurtanın iç tabakası; sirke veya şarabın yüzeyinde oluşan tabaka) sözcüğünden.

BAR (V) Bağırma sesi. Ses yansımalı bir sözcüktür. Bar bar bağırmak deyiminde yaygın olarak kullanıldığı biliniyor. Yunanca perperos (=lafazan, geveze) sözcüğü de bağırmayı ifade eden bar sözcüğüyle aynı köktendir.

BAR (VI) Yük, ağırlık. Anadolu’nun genellikle doğu yörelerinde kullanılmaktadır. !Ağırlık, yük’ karşılığındaki Farsça bār ve Kürtçe bar sözcüğünden.

BAR (VII) Yazıda ayırma işareti olarak kullanılan eğik veya dik çizgi. Şiirdeki mısralar ‘bar’larla ayrılmaktadır. Fransızca barre (bar: ‘çubuk, çizgi’) sözcüğünden.