Batu

24 Ağustos 2020

     Güçlü, kuvvetli, galip. Moğolca batu (=sert, katı, güçlü) sözünden Türkçeye aktarılmıştır. Moğol hükümdarı Temucin’in torununun adı Batu Han idi. Cengiz, Temucin’e lakap olarak verilmişti. Moğolca batu kelimesi Sanskritçe batu (=babayiğit Brahman öğrenci; genç, delikanlı, adam, herif) sözünden alınmış olabilir. Türkçe isim vermelerde Moğolca Batu kelimesi Türkçede yön belirten batı sözcüğü ile karıştırılarak Batıhan şeklinde isim vermeye yol açmıştır. Batıhan, Batuhan, Batıkan, Batukan şeklinde farklı telaffuzlar görülüyor. Moğolcada batud (=katılaşmak, sertleşmek), batura (=katılaşmak, sertleşmek), batuda (=sıkıca, kuvvetle), batudha veya batula (=güçlendirmek, katılaştırmak, sertleştirmek) sözleri kullanılıyor. Buna karşılık Sanskritçede bațu ‘genç çocuk, genç’ karşılığındadır.