Belde
22 Eylül 2019
Memleket, şehir, yöre, kasaba. Aynı karşılıkta Arapça balda (<balada) kelimesinden gelmektedir. Bunun çoğulu bilad ve buldan olarak bilinmektedir. Memleket belirtmek için Bilād al-rūm, Anadolu/Romalılar ülkesi; Bilād al-arab, Arabistan gibi belirlemeler yapılıyordu. İstanbul’da bir semt adı olan Balat, bu sözle bağlantılıdır. Nöldeke, Latince palatium ve Yunanca palation’dan geldiği iddia edilen bu sözcüğün Semitik kökenli olduğu kanısındaydı. Nöldeke, bu sözcüğün ‘ikâmet edilen yer’ karşılığında ifade edildiğini belirtmiştir. Bu görüş Frankel tarafından da kabul edilmiştir. Bu bağlamda, Balat, Asurca balatu ile ilişkilidir. Yoğun olarak kullanılan ve birçok yerde kuruluşu bulunan belediye sözünün de yukarıdaki eski kelimelerden zamanımıza kaldığı anlaşılmaktadır. Kurumsal olarak, Araplarca “dar al-baladiya” olarak bilinmektedir. O halde; belde, belediye, balat ve buldan sözleri aynı kökten türetilmiştir. Aydın’ın Söke ilçesi dolaylarındaki Balat, XIII. yüzyılda önemli bir yerleşim yeriydi. O zamanlar Rumlarca Palatia adıyla ünlenmişti. Balat Ovası da bu yörededir.