Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Etimolojik Açıdan
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

 

 

Bilal Aksoy

Ben

8 Ocak 2021

    BEN (I)    Tekil birinci şahsı gösteren söz. Farsça men sözcüğünden m/b dönüşümü sonucunda ben diye telaffuz edilmiştir. Bununla birlikte, diğer tüm Türkçeye yakın dillerde Farsça men şekli yaygındır. Hintçe main, Tacikçe men, Urduca min, Gürcüce me şekli görülüyor. Almanca Mein (=benim), Fransızca moi (=ben, beni, bana) sözcükleri de aynı kökene dayalıdır. Sumerce me (=bizim) sözcüğü, Kürtçede olduğu gibi korunmuştur: Defterê me (=bizim defterimiz), ḳelemê me (=bizim kalemimiz) gibi. İtalyanca me veya mi (=beni, bana), İngilizce me (=beni), İrlandaca me (=ben), Eski Almanca min (=beni) Kürtçe mın (=ben, benim), Eski Slavca men (=ben), Latince me (=bana), Omiros’ta min (=kendi, kendisi), Zendce ma (=ben), Sanskritçe man (=ben) örnekleri de görülmektedir.

   Türkçeye Aryen Dillerden aktarılan men sözcüğü m/b dönüşümüne uğrayıp ben şekliyle yaygınlaşmıştır. Oysa Türkçeye yakın dillerde bu dönüşüm görülmemektedir. Bu açıdan Özbekçe, Türkmence, Kırgızca, Kazakça men; Uygurca ve Azerice män, Başkırtça ve Tatarca min biçimiyle yerleşmiştir. Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig’inde ‘ben’ yerine men veya min şekli görülüyor. Orhon Yazıtlarında men (=ben), mana (=bana) ve menim (=benim) şekilleriyle karşılaşılıyor.

     BEN (II)     Tende beliren et çıkıntısı, leke. Farsça ben (=tane, çitlembik) sözcüğünden. Kürtçe ben (= leke; nokta; et çıkıntısı) sözü de kullanılıyor. Bkz. Benek.