Bez

19 Ocak 2020

     Pamuk ya da ketenden yapılmış beyaz dokuma. Türlerine göre: Amerikan bezi, Şile bezi; kullanım alanlarına göre: Sofra bezi, sargı bezi, çocuk bezi, el bezi, tuval bezi, yelken bezi gibi çeşitler bulunmaktadır. Bezin ilk dokuma faaliyetleri merkezinin Küçük Asya’nın güneyindeki Menbic kenti ve mücavir alanı olduğunu sanıyorum. Bu yöre tarihte ilk pamuk ekme alanlarındandır. Menbic adı da ‘pamuk’ sözüne dayanmaktadır. Bkz. Menbic Adı ve Tarihçesi/bilalaksoy.com. Bez sözcüğü Akadca buşu, İbranice buş, Aramice ve Süryanice buz, Yunanca bussos ve Arapçada bezz şekliyle bilinmektedir. Akadca ve Eski İbraniceye dek bir tarihselliğe sahiptir. Uygurca böz sözcüğü adı geçen dillerdeki sözcüklerle bağlantılıdır. Kıptice weez, Kürtçe bez (=hayvanların beyaz renkli katı iç yağı) ve Ermenice behez sözcükleri de aynı kökenden kaynaklanmış olmalıdır. Kürtçe pûşi ‘bez’ karşılığındaki Akadca būṣu ve İbranice buş’un farklı telaffuz şekli gibidir.Türkmence biz, Kazakça ve Kırgızca böz, Azerice bez, Özbekçe boz ve Rusça b’az sözleri de önceki örneklerle bağlantılıdır.