Bezelye

18 Ocak 2020

     Baklagillerden tırmanıcı özelliğe sahip bir bitki ve onun küçük nohut şeklindeki yeşil tohumu. Bilimsel adı Pisum sativum’dur. Kansızlığa iyi geldiği söylenen bezelye adının Venedik İtalyancasındaki piselli sözünden geldiği belirleniyor. Bugün de İtalyancada piselli olarak bilinmektedir. Bu sözcüğün ‘bezelye’ karşılığındaki Latince pisum ve Geç Latince pisa sözcükleriyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. Geç Latince pisa (=bezelye) ve küçültme eki olan -ella veya –ellus son eklerinden türetilmiştir. Eski Yunanca pison (=bezelye) sözcüğüne dayanıyor. Bu sözcük Akadca kiššēnum (=bezelye) sözcüğüyle aynı kökten olmalıdır. Arapçada bazila, Katalanca pèsols, Fransızca pois, svahilice mbaazi (baazi), İngilizce pea, Yunanca bizeli, bizélia ve arakás adlarıyla dile getirilmektedir. Azeriler ‘bezelye’ye nohut, Türkmenler gök nohut, Özbekler nohàt demektedir. İranlılar Farsça nohud-i Frengi, Malta Dilinde pizelli, İrlandaca piseanna, Galce ve Malayalam Dilinde pis, Gürcüce barda olarak kaydedilmiştir. Öte yandan Latince faba sözcüğü hem ‘fasulye’yi hem de ‘bezelye’yi ifade etmiş olmalılar. Kazaklar burşak ve Kırgızlar burçak derken bu dillere yakın olan dillerde aynı ve benzer sözlerin ‘bezelye’ karşılığında kullanıldığı görülmektedir.