Bihter

15 Mart 2020

   En iyi, daha iyi, pek iyi, evlâ. Bihter sözü, kadın adı olarak kullanılmaktadır. Farsça bihten (=elemek, ayrıştırmak) sözünden kaynaklanmaktadır. Elenerek, ayrıştırılarak bir şeyin en iyileri ayıklanmış olur. Farsça bihte (=elekten ya da kalburdan geçirilmiş) sözü de bihten ile bağlantılıdır. Bu durumda, Farsça bih (=iyi, yeğ, evlâ) gövde söz konumundadır. Eski İranlılarda 120 senede bir 13 aylık sene bulunuyordu. Buna bihterek deniliyordu. Sonraları bu uygulamadan vaz geçilerek her dört yılda, bir gün fazlası (=sene-i kebise) uygulamasına geçilmiştir. Günümüzde her dört yılda bir şubat ayı 29 gün sayılırken, diğer üç yıldaki şubat ayları 28 gün olarak kabul edilmiştir.

    Farsça bih (=iyi, yeğ, evlâ) sözcüğüne, yine Farsçada ‘üstünlük’ belirten –ter edatı getirilerek bihter (=en iyi, yeğrek, daha iyi) denilmiştir. Farsça bihterîn (=en iyi, alâ, enfes), bihbud (=iyi olmak), biha (=güzellik, yakışıklılık) ve bih üftaden (=faydalı olmak, iyilikte bulunmak) sözleri de bulunmaktadır.

    Tacikçe beḥtar, Urduca biḥter, Hintçe behatar, Pencapça bihatar denilmektedir. Farsça bişter (=daha) sözü de bilinmektedir. Bihter karşılığında Kürtçede baştır, Arapçada ise efdâl (<fâdıl’dan türetilerek, faziletli, en üstün) denilmektedir.