Boks

21 Aralık 2019

     Eski Yunanca pygmi (=yumruk) sözüyle bağlantılı olarak pyg hecesiyle başlayan sözler  kullanılıyordu. Eski Yunanca pygmi, Latincede pugnus (=yumruk) şekline dönüştü. Bu  bağlamda, Latince pugnax (=saldırgan), pugneus (=yumrukla ilgili) ve pugnao (=kavga etmek) sözleri bir kısım Batı Dillerine intikal etmiştir. Söz gelimi, İngilizce pugilist (=boksör), pugilism (boksörlük), pugnacity (=kavgacılık) ve pugnacions (=kavgacı) sözleri bulunmaktadır. Aynı kökten kaynaklandığı kanısında olduğum Fransızcadaki pugilat (=yumruklaşma), pugiliste (=boksör) sözlerini de örnekleyebiliriz. Latince pugil (=yumruk dövüşçüsü, deri eldiven), pugna (=kavga, dalaş), pugilatio (=yumruk dövüşü), pugnator (=kavga eden kimse) ve benzer sözlerle karşılaşmaktayız.

     Eski Yunanca pygmi (=yumruk) sözü Çağdaş Yunancada da kullanılmaktadır. Eski Yunanca pygmakhos (=yumruk dövüşçüsü), pygmakhia (=yumruk dövüşü) ve pygmakheo (=yumruklaşmak) sözleri bugünkü Yunancada da bulunmakla birlikte, grothia (=yumru), gronthokopo (=yumruklamak), gronthokopima (=yumruklaşma) şekilleri daha çok telaffuz edilmektedir.

     Almanca boxen, İngilizce boxsing, İspanyolca boxeo; İtalyanca, Portekizce, Fransızca boxe; Katalanca boxa, Makedonca box; Farsça, Tacikçe, Kürtçe, Rusça, Hırvatça ve Sırpça boks; Galce bocsio, Danca boksning, İsveççe boxning, Norveççe boksing, Romence box, sözleri Türkçede de boks olarak bilinen sözün karşılıklarıdır. Kürtçe boksêr sözü Türkçedeki boksör karşılığındadır. Dünya dillerine yayılan bu ve benzeri örnekleri giderek çoğaltmak mümkündür.

     Boks sözü Eski Yunanca pyg (pig) ile başlayan sözlerle bağlantılıdır. Bu olgu Latinceye geçerek bu dilde pug şeklini alarak; pug ile başlayan Latince sözler ‘yumruk, yumruklaşmak ve boks’ karşılığında dile getirilmişlerdir. Eski Yunanca pig, Latince pug ile başlayan bu sözler, zamanla bok sesiyle başlamış ve önce Avrupa Dillerine ve sonrasında tüm dünyaya yayılmıştır. ‘Boks’un bir spor dalı olarak uluslararası arenada uygulanmasını doğru bulmuyorum ve spor dalı olarak da görmüyorum. Bu görüşümü güreş için de ifade ediyorum.