Burcu

7 Mart 2024

     Kokmuş, kokulu, kokuşmuş, koku salan; güzel kokulu. Geç Orta Çağ Türkçesindeki bur (=kokmak, koku almak, kokuşmak) sözcüğünden kaynaklanmıştır. Aynı dönemde Türkçe buranç (=koku) sözcüğü de kullanılmıştır. Koku alma organı olan burun sözcüğü de aynı köktendir. Kaşgarlı’nın sözlüğünde burut ‘buğulandırmak, kokutarak yellenmek’ karşılığındadır. Türkçe -cu eki eklenerek bur-cu ‘kokucu, koku salan, kokulu’ oluşu belirtmiştir. Zamanla bu sözcüğe ‘güzel’ veya ‘iyi’ sıfatı eklenerek ‘güzel koku’ veya ‘iyi koku’ olarak ifade edilmiştir. Bu bağlamda burcu burcu kokmak sözü kullanılıyor. Burcu, kadın şahıs adlarındandır. Türkçedeki buram buram deyimi ‘kokmak, terlemek, tütmek’ demektir. Bu sözler bur (=kokmak) sözcüğüyle bağlantılıdır. “Burcu burcu kokar durur / Mut’un gülleri gülleri / Bülbül gibi şakır durur / Tatlı dilleri dilleri”// Karac’oğlan der ki yandım kül gibi / Gönlümün köprüsü ince kıl gibi / Yanağın açılmış gonca gül gibi / Burcu burcu kokar m’oldun küçücek” (Karacaoğlan).