Cambaz

17 Şubat 2020

     İp üstünde tehlikeli hareketler yapan kimse, akrobat. At alıp satan, kurnaz ve hileci; söz ustası. Osmanlı devletinde padişahın önünde rakip güce ilk saldıran birliğin adı. Farsça/Kürtçe can ile Farsça baziden (=oynamak) fiilinin baz (=oynayan) gövdesiyle oluşturulan can-baz (=canıyla oynayan) sözü türetilmiştir. Farsça can-baz sözü Türkçede cambaz şekline bürünmüştür. Farsça canbaz-ḥane (=cambazlığın sergilendiği yer), Türkçede cambazhane şekliyle bilinmektedir. Kürtçe canbazî (=cambazlık) ve canbazḥane sözleri aynı dilde cambazî ve cambazḥane şekliyle de telaffuz edilmektedir. Baz son eki, aynı zamanda Kürtçede ‘-cı, -cu’ son ekine karşılıktır. Fêlbaz (=hileci), ḥumarbaz (=kumarcı), dilbaz (=hoşsohbet) gibi.

     Gürcüce akrobati, Ermenice akrobat, Uygurca çämbaşçi, Özbekçe därbàz ya da dorboz, Azerice kändirbaz, Kırgızca akrovat ya da darbaz; Kazakça, Tatarca ve Başkırtçada akrobat sözü kullanılmaktadır. Türkmencede hem akrobat hem de dārbāzçı denilmektedir. Yunanca akrobátes, Almanca Akrobat, Hintçe kalābāza, Fransızca acrobate, Rusça ve Bulgarca akrobat, İtalyanca acrobata, Katalanca acròbata. Diğer birçok dilde cambaz karşılığında akrobat sözü kullanılmaktadır.