Çavdar

30 Mayıs 2020

     Buğdaygillerden unlu tane veren bir bitki (Secale cereale). Farsça caudar (=buğdayda büyüyen bir bitki), caudara (=buğday arasında büyüyen bir bitki); gaudar veya gaudara (=buğday ve arpa arasında büyüyen bir bitki) sözleriyle bağlantılıdır. Bunların da temelinde Farsça cau veya cav (=arpa, arpa tanesi) ile Kürtçe ce (=arpa) sözcükleri bulunmaktadır. Kürtçe ce (=arpa) kelimesi Sumerce še (=arpa) sözcüğünden evrilmiştir. Sumerce še, Akadcada še’um şeklini alırken, yine Akadcada ‘öğütülmüş arpa’ya zērum deniliyordu. Kürtçe çewder veya çevder şekilleri, yukarıda altı çizilen sözlerle bağlantılıdır. Bu dillerden Türkçe ve Türkçeyle akraba olan dillere de intikal etmiştir. Bu açıdan, Azerice ve Türkmence çovdar, Özbekçe çävdär ve Kırgızca çavdar sözleri; Türkmence gara buğday, Uygurca kara buğday, Kırgızca kara būday, Kazakça kara biyday sözleriyle birlikte kullanılmaktadır.