Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Etimolojik Açıdan
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

 

 

Bilal Aksoy

Çeri

14 Şubat 2020

     ÇERİ (I) Asker, savaşçı, ordu. Moğolca çerig (=asker, ordu, savaşçı) sözünden Türkçeye geçtiği sanılmaktadır. Buna rağmen, Orta Çağ Türkçesinde çärig (=ordu) sözü kullanılıyordu. Kaşgarlı Mahmud, sözlüğünde çer (=savaşta karşılıklı duran saflar; savaş etmek) ve çeriğ (=asker, asker dizisi, ordu) sözlerine yer vermiştir. Küçük Asya coğrafyasına gelen Oğuz boylarınca da çeri (=asker) sözü kullanılmıştır. Selçukludan sonra Osmanlılar tarafından yeni kurulan askeri teşkilata yeni-çeri (=yeni asker/yeni ordu) denildi. Bkz. Yeni. Türkçeye yakın dillerde esker, asker, asgar vb. sözler telaffuz edilmektedir. Bkz. Asker. “Her kapıda bir kişi yüz bin çerisi ile / Aşk kılıcın kuşanıp cümle kırasım gelir” (Yunus Emre).

     ÇERİ (II)  Küçücük kızarık domates, kiraz domates. İngilizce cherry (çeri: ‘kiraz’) sözcüğünden. Bu sözcük aynı karşılıktaki Orta Çağ Fransızcasında bulunan cherise sözcüğüne dayanmaktadır. Bu sözcük aynı karşılıkta Vulgar Latince ceresia ve Latince cerasus sözcükleriyle bağlantılıdır. Bu sözcükler Eski Yunanca kérasos (=kiraz) sözcüğünden kaynaklanıyor. Geç Yunanca kerasian, Yunanca kerasos veya kerási biçimleriyle biliniyor.