Çocuk

10 Nisan 2021

     İnsan yavrusu. Sir G. Clauson etimoloji sözlüğünde çocuk kelimesini Moğolca çoçuga (=domuz yavrusu) şekline bağlamaktadır. Clauson Moğolca çoçuga (=domuz yavrusu) kelimesinin Türkçeye yakın dillerde çoçḳa şekline dönüştüğünü öne sürmektedir. Sir G. Clauson Moğolcanın eski metinlerine istinaden Orta Çağ’da Moğolca çoçuḳa veya çocuga şeklini öne sürmektedir. Çağdaş Moğolcada ‘domuz’ karşılığında gaḥay sözü kullanılıyor. Buna karşılık, M. Räsänen ve B. Keresteciyan’ın Rusçadaki çuşka (=domuz) sözcüğünün Türkçeden alınmış olduğunu iddia ettikleri görülüyor. Kırgızca çoçḳo, Özbekçe çoçḳa, Tatarca çuçḳa, Kazakça ve Karakalpakça şoşḳa, Uygurca çoçḳa veya çoşḳa, Başkırtça susḳa sözleri de ‘domuz’ karşılığındadır. Kıpçakça çocuḳ (=domuz yavrusu) sözü Osmanlıcada çocuk (=hayvan yavrusu, çocuk) şekliyle görülüyor. Çağatayca çocuḳ ve Türkmence cocuḳ veya cocuḥ sözleri ‘domuz yavrusu’ karşılığındadır. Osmanlıca çoğa (=yırtıcı hayvan yavrusu) sözü de bulunmaktadır. Kaşgarlı Mahmud da sözlüğünde çocuk (=domuz yavrusu) sözünü aktarmaktadır. Kimi yörelerde ‘bebek, çocuk’ karşılığında çoğa veya çağa sözleri telaffuz ediliyor.