Demir

22 Haziran 2021

     Bir maden çeşidi. Moğolca temür (=demir) sözünden. Kaşgarlı da temür şeklini aktarmıştır. Orhon Yazıtları’nda yer adı olarak temir ve temir kapıg (=Demirkapı geçidi) sözleri kullanılmış. Timur adının da Moğolca temür şekline istinat ettiği anlaşılmaktadır. Tatarca ve Başkırtça timir, Uygurca tömür, Özbekçe, Kırgızca ve Kazakça temir ve Azerice demir şekli telaffuz ediliyor. Kürtçedeki tevır (=kazma) sözünün de Moğolca temür şeklinden dönüştüğü kanısındayım. Kıpçakça temir veya temür kelimeleri ‘demir’ karşılığındadır. Demir karşılığında Çince tiè sözcüğü ifade ediliyor. Bu sözcüğün temür veya timur kelimelerine yol açmış olması mümkündür. Demir, aynı zamanda erkek şahıs adlarındandır.