Determinizm

10 Aralık 2023

     Evrende tüm olup bitenlerin neden-sonuç ilişkisine dayalı olarak belirlendiğini öne süren görüş. Fransızca déterminisme (=gerekircilik, belirlenimcilik) sözcüğünden. Fransızca déterminer (=belirtmek, göstermek; karar vermek) yüklemiyle bağlantılıdır. Bu sözcüğe Fransızcada fiilden eylem adı oluşturan -isme son eki eklenerek türetilmiştir. Aynı kökten Fransızca détermination (determinasyon: ‘belirtme, gösterme; saptama’) sözcüğü kullanılıyor. Latince determinare (=sınırlamak, belirlemek) yüklemine dayanmaktadır. Bu yüklem Latince termināre (=sınırlamak, belirlemek, tanımlamak, sona erdirmek) yüklemine aynı dilde bir şeyden ayrılma belirten ve fiil ön eki olan -de eki eklenerek türetilmiştir. Latincede termināre yüklemiyle aynı kökten terminus (=sınır, sınır çizgisi; sınırlar tanrısı) sözcüğü bulunmaktadır. İngilizce determinism, Almanca Deteminismus, İtalyanca, İspanyolca ve Portekizce determinismo, Hollandaca ve Norveççe determinisme, İsveççe determinism, Rusça determinizm.