Din

12 Temmuz 2020

     Doğada nesnel bir varlığı olan veya olmayan bir kısım fizik ötesi algılara inanma, bağlanma, teslim olma. Eski Kuzeybatı İran Dillerinden Zendce ve Avestacada daenā (=inanma, bağlanma) kelimesiyle bağlantılıdır. Akadca dīnum (=yargı, hüküm, karar; dava) sözcüğüyle eş kökenlidir. Sonraları Pehlevice ve Partçada den veya din şekliyle ifade edilmiş. Farsçada deyn şekli Arapçaya intikal ederek dyn/din olarak dile getirilmiştir. O halde, sözlüklerde yaygın olarak yazıldığının aksine din sözü Arapça kökenli değil, Eski İran Dillerine dayanmaktadır. Orta Farsçanın Pazend stilinde din veya dinik sözcükleri kullanılmış. Tacikçe din sözcüğünün yanı sıra Kürtçe din (=din; mecnun, deli) ve ol sözcükleri de dile getiriliyor. Ermenicede kron (=din) kelimesiyle birlikte den (=din) sözcüğü de telaffuz edilmiş. Türkçe ve Türkçeye yakın dillere de Farsçadan geçmiştir. Bu bağlamda, Azerice, Kazakça, Türkmence ve Kırgızcada din sözü yer etmiştir. Kafkas Dillerinden Abazacada adin (=din) ve Semitik Dillerden Svahilicede dini kelimesi yerleşmiştir.

     Din karşılığında Eski Hint Dili olan Sanskritçe dharma sözü; Hintçe, Bengalce ve Nepalcede dharma olarak yer etmiştir. Farsça deyn kelimesinin aynı dilde çoğul şekilleri edyān ve din-ha olarak görülüyor. Farsça kiş (=inanç) ve āyin (=inanç, ritüel) sözleri de bilinmektedir. Bkz. Diyanet.