Duman

17 Mart 2020

     Yanmakta olan bir maddeden çıkan siyah ya da siyaha çalan renkteki gaz. Zendce dunman (=tüten), Sanskritçe ve Hintçe dhūma, Arapça dukhan, Cermence toum, Orta Çağ Türkçesinde tuman sözleri telaffuz ediliyordu. Türkçeye tuman sözünün Eski Kuzeybatı İran Dillerinden olan Zendce dunman şeklinden intikal etmiştir. Farsça ve Tacikçe dud, Kürtçe du ve duman, Urduca duhvan, Sindhice dunhan, Nepalce dhuwam, Bengalce dhōmyā, Letonce dūmi, Litvanca dūmai, Maltaca duħħan bildiğimiz ‘duman’ karşılığındadır. Almanca Dunst (=sis) sözü görülmektedir. Zendce dunman sözündeki dun ön eki ve Sanskritçe dhuma sözü Latincede fum şeklini almıştır. Latince fūmidus ve fūmeus (=tüten, dumanlı), fūmifer (tüten, buhar salan), fūmificus (=dumanı çıkan), fūmō ya da fūmāre (=tütmek) sözleriyle karşılaşmaktayız.