Elti

14 Aralık 2020

     Kadına göre kocasının erkek kardeşinin eşi. Elti kelimesinin Akadca altu (=kadın) ve alti (=evli olan eş) sözlerinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. ‘Elti’ karşılığında bir kısım yörelerde Kürtçe cawi (=kocasının erkek kardeşinin eşi) kelimesi kullanılmakla birlikte başta Yukarı Fırat Bölgesi olmak üzere birçok havalide Kürtçe êlti kelimesinin aynı karşılıkta ifade edildiği görülmektedir. Türkçeye yakın dillerden sadece Azericede ve Türkmencede elti sözü görülmektedir. Bu dillerdeki elti sözcüğünün Kürtçeden geçtiği anlaşılıyor. Çünkü Akadca sonrasında bugünkü Semitik Dillerde ve Farsçada elti kelimesi görülmüyor. Durum böyle olunca Türkçede bulunan elti sözünün Orta Çağ’da Kürtçe êlti (=kadına göre kocasının erkek kardeşinin eşi) kelimesinden aktarıldığı sonucuna varıyorum. Şemseddin Sami “Kamus-ı Türkî” adlı sözlüğünde elti kelimesini parantez içinde ilti olarak da belirterek, bu söz için “il’den” diyerek yanlış bir kanıya varmıştır. Oysa Ş. Sami, Akadca alti veya altu kelimelerini yaşadığı dönemde belirleyemediğinden söz konusu varsayımını aktarmıştır. Bu açıdan bakılınca, Türkçedeki elti kelimesi, kullanıldığı belirlenmeyen ilti sözünden kaynaklanmış olamaz.