Engizisyon

14 Şubat 2021

   Roma Katolik Kilisesine ve doğrudan papaya bağlı bir soruşturma kurumu. Farklı mezheplerin faaliyetlerinin, büyücülük, cadılık ve simya ile ilgili etkinliklerin önlenmesi için çalışıyordu. Fransızca İnquisition (Enkizisyon) sözünden Türkçeye geçerek engizisyon şekliyle yazılıp telaffuz edilmiştir. ‘Araştırmak, soruşturmak’ demek olan Latince inquiro veya inquirere sözlerine dayanan Latince inquisitio (=araştırma ve inceleme; soruşturma ve sorgulama) kelimesinden kaynaklanıyor.

  Engizisyon görevlilerine engizitör (<Fransızca İnquisiteur [enkizitör]) deniliyordu. Engizitör’ler bir başengizitör’ün başkanlığında toplanıyorlardı ve yukarıda sıraladığım farklı eğilimleri ve etkinlikleri soruşturuyorlardı. Orta Çağ Avrupası’nda XI ve XII. yüzyıldan itibaren yoğunluklu olarak bir takım kovuşturmalar yapıldı. 1252 yılında Papa IV. Innocentius’un onayıyla işkence de bir sorgulama yöntemi olarak kabul edildi. Sanıkların mülklerine de el konulduğu oluyordu. Birçok kimseye cezalar verildi. En az iki bin kişi direklere bağlanarak yakıldı.

  Fransızca, İngilizce ve Almanca Inquisition, İspanyolca İnguisición, Portekizce Inquisição sözleri Engizisyon karşılığındadır. Fransızca Cour d’inquisition ‘Engizisyon Mahkemesi’ni ifade ediyor.