Erdem

3 Eylül 2020

     Fazilet, ilim ve irfan. Moğolca erdem (=bilgi, yetenek, akıl, hüner, değer, nitelik, sanat, ilim) sözünden Orta Çağda Türkçeye geçtiği sanılıyor. Özbekler ve Azeriler erdem sözü yerine fezilet demektedir. Uygurlar ise aynı karşılıkta pazilet diyorlar. Tacikçe, Urduca, Peştuca ve Sindhicede fazilat (=erdem) kelimesi kullanılıyor. Erdem kelimesindeki er kökünden hareketle ‘cesaret’ veya ‘cengâverlik’ diye belirleme yapmanın ötesinde ‘efendilik, bey efendilik’ özellikleri ön plandadır. Moğolcada erdemtey (=bilgili, yetenekli), erdemten (=bilginler), erdem-ügey (=cahil, okuma ve yazması olmayan) ve erdem-bilig (=akıl sahibi, akil) sözleri kullanılıyor. Erdem sözü Türkçede şahıs adı olarak da kullanılıyor.