Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Etimolojik Açıdan
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

 

 

Bilal Aksoy

11 Kasım 2020

     Evli çiftlerden her biri, birbirinin aynı veya çok benzeri olan iki şeyden her biri. Türkçede birine yol arkadaşı olmak karşılığında “eşlik etmek” deyimi de kullanılıyor. sözcüğünün kökleri İlk Çağda Mezopotamya’da mevcuttu. Akadca aššatum (=eş, erkeğin evli bulunduğu kadın), Asurca ašti (=eş, zevce) ve son dönem Asurcasında alti kelimesi aynı içerikte dile getirilmiş. Eski Farsçadan itibaren ēši sözü, asil kadınlar için ifade edilen bir unvandı. Hurricede ašti veya aštu sözleri ‘kadın, hanım, eş’ diye biliniyordu. Sonraları Ermenicede astem (=evleniyorum) kelimesi telaffuz edildi. Babilliler de ‘kadın’ karşılığında aštu diyorlardı. İbranicede , iyş veya işha sözcükleri ‘eş, zevce, hanım’ karşılığındadır. sözcüğü Kaşgarlı Mahmud’un yaşadığı dönemde Türkçeye de yerleşmişti. Kaşgarlı, sözlüğünde “ (=eş, arkadaş)” sözcüğüne de yer vermişti. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde sözcüğünün toplumda yaygın bir kullanımı bulunmuyordu. Türkçeye yakın dillerde de aynı şekilde yaygınlık görülmüyor. Yalnızca birbirine benzer şeyler için Özbekçe ve Uygurcada , Tatarcada sözcükleri ifade edilmektedir. Söz konusu dillerde evli çiftler için daha çok yoldaş sözü telaffuz ediliyor. Buna benzer olarak Kürtçede de evli çiftleri ifade eden heval (=yoldaş) sözcüğü kullanılıyor. Aynı dilde hev kök sözcüğü birlikteliği belirtiyor ve aynı karşılıktaki İbranice hav sözüyle bağlantılıdır. İbranilerdeki Havra (=birlikte) adlandırması Kürtçede hevra şekliyle dile getiriliyor. Araplardaki cami adlandırması İbranilerdeki Havra adının karşılığıdır. Toplu oluşa, toplanmaya, birlikteliğe işaret etmektedir.