Esir

23 Temmuz 2020

     Tutsak, köle, kul, cariye; bir şeye aşırı bağlı olan. Akadca āsiru (=savaş tutsağı) sözünden kaynaklanıyor. Akadcada bit āsiru (=tutsak evi, hapishane) ve asarū (=kuşatmak) sözleri de kullanılıyordu. Akadca bu sözün Sumerce a-si-ri (=esir, tutsak) kelimesinden kaynaklandığını görüyorum. Aramicede āsir (=esir) şekliyle telaffuz edilmiş. Burada sözünü ettiğimiz ‘tutsak’ karşılığındaki esir sözünü Eski Yunancadan gelen esîr (=uçucu ve ağırlığı olmayan şey) kelimesiyle karıştırmamak gerekir. “Ne efsûnkâr imişsin âh dîdâr-ı hürriyet/ Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esâretten” (Namık Kemal). Arapça ve Farsça āsir, Kürtçe girtî (=tutuklu) sözünün yanı sıra êsir ya da yêsir, Türkçe esir olarak ifade ediliyor.