Fasafiso

7 Ocak 2020

 

     Önemi ve değeri olmayan şey ya da boş söz. Fasafiso sözünün Eski Yunanca phásis (fasis: ‘söz, laf; söylenti, boş söz, rivayet’) sözünden kaynaklandığı görüşündeyim. Eski Yunancada phásis sözü ‘suçlama, itham’ karşılığında da kullanılmıştır. Çağdaş Yunancada fasa diye bir söz var o da ‘giysilerde eklenti ve kenar’ diye bilinmektedir. Fasafiso sözünün Yunanca fasa ile ilişkili olduğunu sanmıyorum. Günümüz Yunancasında phasaria (fasarya: ‘gürültü patırtı, şamata, kof gösteri; ciddiye alınmayacak kaba gösteride bulunma vb’) sözü Eski Yunancadaki phásis sözüyle bağlantılıdır. Bana göre, fasafiso sözü, Yunancadaki fasis (=boş söz) ve fasarya (=şamata, kof gösteri) sözleriyle bağlantılıdır. Bu bağlamda, öyle sanıyorum ki, İstanbul Rumları yukarıda belirttiğim sözlere istinaden gereksiz şamata yapıp boş sözler savuranları fasafiso (= içi boş davranışlar ya da sözler) diye tanımlamışlardır. İstanbul Rumlarının bu sözü Osmanlıcada yer ederek günümüze gelmiştir. Buna karşılık İlhan Ayverdi’nin “Kubbealtı Lugatı”nda fasafiso sözü ses taklidi olarak nitelendirilmektedir. Ayrıca, fasafiso sözünün Arapçada haşerat karşılığında olduğu öne sürülen fasafis sözüyle ilişkisi belirsizdir.