Fışkı

27 Kasım 2020

     Binek hayvanlarıyla keçi, koyun gibi küçükbaş hayvanların dışkısı.  Aynı karşılıktaki Kürtçe fışḳî sözünden alınmıştır. Kürtçeden Yunancaya da geçerek bu dilde fouski (=fışkı, gübre) şekliyle yerleşmiş. Deylemiceye de intikal ederek fışḳı olarak yer almıştır. Türkçede kullanılan fışkırmak kelimesi Kürtçe fışkı sözüne istinat etmektedir. Türkçeye yakın dillerden Azericede fışgırmag dışında diğerlerinde bu kelime yer almamaktadır. Küçük Asya Rumları da fouski (=gübre) sözünü telaffuz ediyorlardı. Türkçede kullanılan fışkın sözünün de fışkı kelimesine istinaden türetildiği kanısındayım. Fışkın, ağaçların dip tarafında çıkan sürgün veya filize denilmektedir. Türkçedeki fışkın kelimesi şıfkın/şıvgın veya çıvgın sözünden göçüşme sonucunda oluşmamıştır. Fışkın kelimesini belirtilen sözlerden dönüştürmek fonetik kurallara aykırı olsa gerektir. Çünkü bu tür filizler ağaçların köklerinden kısa sürede adeta fışkırarak çok sayıda çıkabiliyorlar.