Gülek

21 Şubat 2025

     Bu sözcük Adana, Niğde ve Konya yörelerinde ‘tahıl ölçüsü’, Osmaniye dolaylarında ‘16-20 kilogramlık tahıl ölçüsü’, Ankara, Yozgat, Çorum ve diğer bir kısım havalide ‘içine süt ve yağ gibi şeyler konulan, ağaçtan yapılmış kap’ karşılığında kullanılmaktadır. Bu sözcük külek sözcüğünden evrilmiştir. Gövlek biçimiyle Bolu çevresinde ‘kova’, Kastamonu’da ‘ağzı geniş ağaç kap’; gölek biçimiyle Ankara civarında ‘yağ koymak için ağaçtan yapılmış kutu’; gülk biçimiyle Çanakkale’nin Lapseki ilçesinde ‘içine süt, yağ vb. konulan ağaçtan yapılmış kap’ karşılığında biliniyor. Bu bağlamda Trabzon’un Maçka ilçesinde ‘tahta kova’ya kilek deniliyor. Ankara’nın Kızılcahamam ilçesinin Gürcü köyünde ‘tahta yağ kutusu’, Bolu ve Kayserinin bir kısım yerlerinde ‘ağaçtan yapılmış su kabı’ küvlek adıyla biliniyor. Bu sözcükler Kürtçe kuleng (=ahşap kova; duvar içine oyulmuş dolap) sözcüğüyle bağlantılıdır. Bu sözcük aynı dilde kimi yörelerde kulıng biçimiyle de ifade edilmektedir. Aynı sözcükler külek veya gülek biçimleriyle Ermenice kov (=inek) sözcüğüne istinaden aynı dildeki kovlak (=süt kabı) sözcüğüyle  ilişkilendirilmektedir. Bkz. Külek