Gümrük

6 Haziran 2021

     Bir ülkeye giren veya bir ülkeden çıkan mal ve eşyadan alınan vergi veya resim; bu verginin alınmasıyla ilgili devlet kuruluşu; sınır kapılarında denetim işlemlerinin yapıldığı yer. Bizans Rumcasındaki kommérkion veya koumérkion sözlerinden alınmıştır. Bu sözler ‘ticaret, ticari vergi’ karşılığındaydı. Latince commercāri (=ticaret yapmak, satın almak) sözüyle ilişkili idi. Latince comm(e)āre (=gidip gelmek, çok ziyaret etmek) yüklemiyle bağlantılıdır. Latince com- (=topluca, birlikte) ve mercāri (=ticaret yapmak, satın almak) sözlerinden oluşmaktadır. Latincede mercātor ‘tacir, tecimen, satıcı’ demekti. Alman-Flemenk haritacı, coğrafyacı ve kozmograf Gerardus Mercator 1569 yılında yaptığı Dünya haritası ile tanınmıştır. Onun Mercator soyadı Latince ‘tacir’ demektir. Uluslararası ticaret yapan bir kimse olduğunu sanıyoruz. Latince mercātus (=ticaret, tecim) ve mercātūra (=ticaret) sözleri de kullanılmıştır. Farsçada kullanılan gumruk şeklinin ya dolaysız olarak Rumcadan ya da Türkçe üzerinden alınmış olması olasıdır. Arapçadaki camaruk kelimesinin ise Rumcadan aktarılmış olduğu kanısındayım.