Güzel

                                                                                           19 Ağustos 2019

       Güzel denince hoşa giden ve beğenileni algılarız. Yaygın kanıya göre, Türkçe göz sözcüğüyle ilişkilidir. Göze iyi görünen, göze hitap eden demektir. Bu açıdan, Türkçe ve Türkçeyle akraba dillerde gözel şekli kullanılmaktadır. İç Anadolu’da da ahali gözel diye telaffuz etmektedir. Göz sözcüğüne –el eki eklenerek oluşturulmuş görünmektedir. Türkçede –el ekiyle oluşturulan başka sözcük örnekleri bulunmaktadır (Bkz. Tahsin Banguoğlu, “Türkçenin Grameri”, Ankara 1995, s.232).

     Türkçede –el, –al ekleriyle sözcük oluşturulması Latince ve Latin dil grubuyla bağlantılı olan Fransızca ve diğer bir kısım dillerde görülmektedir. Latince anim/anima (ruh, can) sözcüğüne eklenerek oluşturulan animal (canlı) örneğinde olduğu gibi. Doğu Türkçesinde körmek (görmek) yüklemine dayanılarak oluşturulan körklüg (güzel) sözcüğüne karşılık, Batı Türkçesinde göz sözcüğü ve –el ekiyle gözel (güzel) şekli oluşturulmuştur. “Orhon Yazıtları”nda köz (göz) ve közüm sözcükleri kullanılmıştır.

     Kürtçede bayan adı olarak kullanılan Gozel, Türkçe gözel (=güzel) sözcüğünden intikal etmiş olmalıdır. Aynı dilde bayan adı dışında güzel sözcüğü kullanılmamaktadır. Bununla birlikte, güzel sözcüğünü Sanskritçe kuçala (sağlıklı, iffetli, erdemli, namuslu) sözcüğüne bağlamanın somut dayanakları bulunmamaktadır.