Harman
14 Ocak 2021
Tahılı saptan ayırmak için hayvanla düven veya makine kullanılarak yapılan dövme işi, dövülmeye hazır ekin yığını ve bu işlemlerin yapıldığı yer. Farsça ḫarmen veya ḫirmen (=yığın, hasat; ekini kepeğinden ayırma) sözünden geliyor. Sanskritçe ḥara (=sivri, batıcı, keskin) kelimesiyle ilişkilidir. Farsça ḫār (=çalı, diken); Pehlevice ḥar veya ḥarpušt (=kirpi) sözleri aynı kökten kaynaklanıyor. Farsça ḥarman veya ḥirman sözlerindeki ḥar/ḥir kök sözcüğü öyle anlaşılıyor ki, ‘diken, çalı, batan nesne’ karşılığında ifade edilmiştir. Pehlevice ḥarpušt (=kirpi) kelimesi ḥar (=diken, çalı) ve pušt (=sırt) sözcüklerinden oluyor Bu bağlamda, ḥarpušt sözü. ‘Sırtı dikenli’ karşılığında kullanılmıştır. Harman sözü Kürtçede bêder (=kapısız), ḥarman veya ḥerman şekliyle dile getiriliyor. Farsçadan Türkçe eksenli dillere de geçmiştir. Kırgızca kırman, Özbekçe ḥırmàn, Azerice ḥırman ve Türkmence harman diye biliniyor. “Çiçekten harman olmaz/ Yar derde derman olmaz”( Malatya yöresi ezgisinden).