Hipnoz

26 Haziran 2024

     Bir kimse üzerinde söz, bakış ve telkinle oluşturulan yapay uyku hali. Fransızca hypnose (ipnoz: ‘yapay yollarla uyutma’) sözcüğünden. Fransızcada aynı kökten hypnotiser (=yapay yollarla uyutmak) yüklemi kullanılıyor. Fransızca hypnose, İngilizce hypnosis sözünden alıntıdır. Bu sözcük ilk kez İskoç asıllı cerrah, doğa filozofu ve beyefendi bir insan olarak tanınan James Braid (1795-1860) tarafından uygulaması yapılarak ifade edilmiştir. Hypnosis sözü hypno (=uyku) ve -osis (=durum, vaziyet, hal) sözcükleriyle bağlantılı görülmüştür. Eski Yunanca ʰýpnos (=uyku, uyku hali) sözcüğüne dayanmaktadır. Bu sözcük ‘uyku’ karşılığındaki Farsça ve Pehlevice ḫāb, Kürtçe ḥew sözcükleriyle aynı köktendir. İlk Çağ’daki Avestaca ḫafna (=uyku) sözcüğünden kaynaklanmıştır. Sanskritçede ‘uyku’ karşılığında supni şekli biliniyor. Almanca Hypnose, İtalyanca ipnosi, İspanyolca hipnosis, Portekizce hipnose, Hollandaca ve Norveççe hypnose, Romence hipnoză, Rusça gipnoz, İsveççe hypnos.