Hüner

2 Mayıs 2020

     Ustalık, beceriklilik, maharet. Farsça huner (=meziyet, erdem; beceriklilik, çalışkanlık) sözünden Türkçeye intikal etmiştir.  Kürtçede de aynı karşılıkta huner sözü kullanılmaktadır. Huner sözünün Avestaca hunara– (=yücelik, ululuk) sözünden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Pehlevice hunar, Afganca ve Beluçça hunar ve Ermenice hnar sözleri aynı içeriğe sahiptir. Hüner sözü Türkçeyle akraba dillere de geçmiştir. Bu açıdan, Azerice, Türkmence ve Uygurca hünär, Başkırtça ve Tatarca hönär, Kırgızca önör, Kazakça öner şeklinde kullanılmaktadır. Farsça ve Kürtçe hunermend, ‘sanatçı, hüner sahibi’; huner–perver ‘sanatsever’ ve huner-bāz (=hünerini gösteren) olarak bilinmektedir. Türkçede hüner satmak, hüner göstermek, hünerli ve hünersiz sözleri telaffuz edilmektedir. Huner sözünün Eski İrani Dillerdeki hu (=güzel, iyi, üstün) ve nar/nara (erlik, erdemlik) sözlerine istinat etmiş olması mümkündür. Eski Aryen Dillerde sūnára veya bu dillerden olan Sanskritçe sundara sözleri ‘soylu, yakışıklı, güzel, büyüleyici’ karşılğında biliniyor. Bu son sözlerdeki su- ön eki, Eski İran Dillerindeki hu- ön ekiyle aynı karşılığa sahiptir. Sanskritçede supatha (=iyi yol, doğru yol; erdemli davranış) ve subhru (=güzel, zarif) ve benzeri gibi su- ile başlayan birçok söz bulunmaktadır.