Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Etimolojik Açıdan
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

 

 

Bilal Aksoy

Irmak

10 Mayıs 2024

     Büyük akarsu, nehir. Anadolu Türkçesindeki irmak (=ayıran, yaran, bölen; büyük akarsu) sözcüğüne dayanıyor. İr kökü Orta Çağ Türkçesindeki yir (=ayırmak, yarmak, bölmek) sözcüğünden kaynaklanıyor ve Kızılırmak, Yeşilırmak gibi akarsu adlarında görülüyor. Türkçede görülen -mek/-mak eki her sözcükte mastar eki olmaktan öte, kiminde yemek, aygıt, organ ve akarsu adları olmaktadır: yaşmak, tokmak, oymak, ırmak, çakmak gibi. XIV. yüzyıldan bu yana Anadolu’da ırmak sözcüğü aynı zamanda ‘ayırmak, ayrılmak, yarmak, yarılmak’ karşılığında ifade ediliyor. Bu sözcük Azericede irmag şekliyle ifade ediliyor. Moğolcada görülen irmeg (=kıyı, kenar: dar ve derin dere) sözcüğündeki ir kökü Orta Çağ Türkçesindeki yir (=ayırmak, yarmak, bölmek) sözcüğüyle bağlantılı olabilir.