Işık

13 Nisan 2020

     Cisimlerin görülmesini sağlayan enerji. Ziya, nur, aydınlık. Bir kısım Batını dervişlerine verilen ad. Günümüzde de Işık, şahıs adı olarak tercih edilmektedir. Türkçede ışık hızı, ışık küre, ışık eğrisi, ışık aynası, ışık çanağı, ışık aylası ve ışık akısı gibi birçok sözde kullanılmaktadır. Azerice işıg, Türkmence ışık sözlerinin dışında Türkçeye yakın dillerde ışık sözü pek kullanılmamaktadır. Bunun yerine Kazakça jarık, Kırgızca carık ve Uygurca yaruk sözleri telaffuz edilmektedir. Türkçedeki ışık sözünün kökleri Eski Kuzeybatı İran Dillerinden Zendcede mevcuttur. Zendce uşi, ‘ışık, ziya ve aydınlık’ demektir. Ayrıca, Sanskritçe uş (=parlamak, ışıldamak, yakmak), Omiros’ta ios (=seher, sabah), Litvanca auşra (=sabah, seher) sözleri Türkçedeki ışık sözüne temel oluşturmaktadır. İngilizce east, Almanca Ost, Flemenkçe oosten, Fransızca, Korsikaca ve Romence est, İspanyolca este; Rusça vostok, Sırpça, Hırvatça ve Makedonca istok sözleri ‘doğu’ karşılığındadır. Kürtçedeki rojhılat (=doğu) kelimesi de yukarıdaki sözlerle fonetik benzerliğe sahiptir.