Karakol

8 Haziran 2020

     Bir devletin ve o devletin sınırları içinde yaşayan ahalinin güvenliğini sağlamakla görevlendirilen kamu personelinin bulunduğu bina: Polis karakolu, jandarma karakolu, sınır karakolu gibi. Karakol sözü Moğolca ḥarağul (=bekçi, nöbetçi) sözünden alınmadır. Orta Moğolcada ḥaravul veya ḥaraul şekliyle telaffuz ediliyordu. Moğolca ḥaraḥ (=bakmak, gözetmek) ile bağlantılıdır. Moğolca bu söz, onların mücavir alanlarındaki komşularınca da kullanıldı. Bu bakımdan Çağatayca karağul, Kazakça karaul şekilllerinin kullanıldığı belirlenmektedir. Aslında Orta Batı Asya coğrafyasındaki bir kısım dillerde kara sözünün ‘bakmak, gözetmek’ karşılığında kullanıldığı anlaşılmaktadır. O nedenle Kazakça ve Başkırtça karav, Kırgızca karō, Özbekçe ḳarämàk, Tatarca karau sözleri de ‘bakmak, gözetmek’ karşılığındadır. Rusçada ‘karakol’ karşılığında politseyskıy ve uçastok sözlerinin yanı sıra karaul şekli de kullanılmıştır. Azeriler ‘karakol’a milis idāräsi, Kazaklar polis şebi, Uygurlar politsiya bölümi, Türkmenler politsiya veya uçastoğı, Özbekler militsiyä ve Tatarlar politsiya postı demektedirler. Tarihte karakol adını taşıyan askeri birlikler ilk kez Cengiz Han zamanında ileri keşif kolları görevine haiz idi.