Karga

18 Ağustos 2019

        Geniş kanatlı, kara tüylü bahçe ve tarlalara zarar veren kuş. Türkçedeki karga sözcüğü, adı geçen kuşun çıkardığı sesten dolayıdır. Küçük Asya’daki Kıpçaklar tarafından da karga adıyla biliniyordu. Türkçede telaffuz edilen karga sözcüğündeki kar (=bu kuşun çıkardığı ses) ön ekine -ga son eki eklenmiştir. Tibetliler de karganın sesine dayanarak kaka diyorlar. Türkmenler ve Azeriler garğa; Kazaklar, Kırgızlar ve Uygurlar karğa demektedirler. Uygurlar kuzğun şekliyle de ifade ediyorlar. Karakalpaklar ve Nogaylar kargaya da kuzguna da garga demektedirler. Karga sözcüğü birçok dilde benzeri şekilde dile getirilmektedir. Almanca Krähe, Yunanca koráki, Norveççe krake, Kürtçe qırık, Lehçe kruk, Ermenice agrav/akrav, Latince corvus/cornix, İtalyanca ve Portekizce corvo, Romence cioara, Arapça ghurab, Lüksemburgca kréit, Fransızca corneille, Sırpça ve Hırvatça vrana, Peştuca qarğa, İzlandaca crow, Bengalce kaka diye telaffuz edilmektedir. Eski Slavlar ‘karga’ya kruku diyorlardı.

   Eski Türkçe ķarğa (=karga) ve ķuzğun/ķuzğuṃ (=kuzgun) şekliyle ayrı sözcüklerle ifade edilmiştir. Bu ayrım bir kısım dilde görülmektedir. Kuzgun karşılığında Almanca Rabe, İngilizce cuervo ya da raven, Fransızca corbeau, Norveççe ravn, Bulgarca gavran, İtalyanca corvino, Arapça asham, Romence corb, Arnavutça korb, Bulgarca garvan; Hırvatça, Sırpça ve Makedonca gavran denilmektedir. Türkçedeki kargaşa (=düzensizlik, karışıklık) sözü, kargaların leş üzerindeki kavgalarına istinaden kullanılmış olabilir. Eski Türkçedeki kargaşmak (=kavga etmek) yüklemi de karga ile ilişkili olarak telaffuz edilmiş olsa gerektir.