Karizma

23 Mart 2021

     Çekici ve etkileyici özellik. Fransızca charisme (=liderlik, karizma) sözünden Türkçeye aktarılmış. Eski Yunanca ḥarisma (=incelik, zarafet, sevilme, beğenilme, etkileyicilik) sözünden kaynaklanmıştır. Eski Yunanca bu sözün aynı dilde ḥáris (=iyi yüreklilik, cazibe, iyilik) ve ḥarizomai (=birinin hoşuna gitmek, iyilikte bulunmak, bağışlayıcı olmak) sözleriyle bağlantılıdır. Eski Yunanca ḥaritia (=iyi yüreklilik), ḥaritikós (=iyiliksever, toleranslı) ve ḥarieis (=sempatik, zarif, hoşa giden) sözleri de aynı kökenden türetilmiştir. İngilizce charisma, Almanca Charisma, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce, Katalanca ve Romence carisma, Rusça, İsveççe ve Norveççe karisma, Kürtçe karîzma, Ermenice, Flemenkçe ve Ukraynaca ḥarizma, Çekçe ḥarisma, İrlandaca carasma, Sırpça harizma sözleri ‘prestij, karizma’ karşılığındadır. Fransızca charismatique (karizmatik: ‘çok etkileyici) sözü, Türkçede de kullanılıyor. Karizmatik lider bağışlayıcı, hoşgörülü, demokratik hayat tarzını kendi toplumuna uyarlayan; ülke içinde ve dışında barış ve esenliği tesis eden önderdir. İnsanlık ailesi bir bütündür; evrensel değerlere ve uluslararası mevzuatlara sadakat, dünya liderlerinin erdemli ve karizmatik sayılmalarının olmazsa olmaz koşuludur. Zorla, baskıyla ve zulümle karizma oluşturulamaz. Bu tür bir yönelim, karizma kelimesinin yukarıda açıklanan özüne aykırı düşmüş olur.