Katakulli

25 Şubat 2021

     Oldubitti, tuzak, entrika, desise, oyun, hile, dalavere, yalan dolan. Fransızca fait accompli (=oldubitti, emrivaki, olupbitti) sözünden dönüşmüştür. Bu kelimeler, Fransızca accomplir (=bir şekilde tamamlamak, olupbittiye getirmek), accompli (=oldubitti) sözleriyle ilişkilidir. Accomplir fiili, Fransızca complot (=komplo: ‘tuzak, entrika, suikast) ile bağlantılıdır. Komplo, aynı dildeki complexe (konpleks: ‘karmaşık, çetrefili’), compère (=dalavere ortağı) ve compliqué (konplike: ‘çetrefil, içinden çıkılamayan, karmaşık) sözleriyle aynı kökten türetilmiştir.

    Fransızca fait accompli (fet akonpli: ‘oldubitti’) sözü zamanla halkın telaffuzunda katakulli şekline bürünmüştür. İtalyanca fatto compiuto, İngilizce fait accompli, Portekizce fait accompli, Almanca fait accompli sözleri ‘oldubitti’ demektir. İngilizce to confront with a fait accompli (=oldubittiye getirmek) sözü de biliniyor. Türkçede katakulli adam deyimi bir kimsenin entrikacı oluşuna işaret etmektedir.