Kir

6 Mayıs 2024

     Nesnelerin veya vücudun üzerinde oluşan pislik. Orta Çağ Türkçesindeki kir (=leke, pislik) sözcüğüne dayanıyor. Aynı çağdaki Kıpçakçada da kir (=kir, pis) sözcüğü kullanılmıştır. Kaşgarlı’nın sözlüğündeki kirik (=kirlenmek) sözcüğü de aynı köktendir. Türkçeye yakın dillerde kir sözcüğü yaygın olarak kullanılmaktadır. Rusça gr’az’/ grâzʹ (=kir) sözcüğüyle ilişkisi izaha muhtaçtır. Moğolca kir veya kkir biçimlerinin Uygurca üzerinden alınmış olması uygundur. Bu sözcüğün Hititçe kurra (=adi, kötü) sözcüğüyle ilişkisi açık değildir. Azericede kir sözcüğünün yanı sıra Farsçadan alınan çirk (=kir, pis) sözcüğü de kullanılıyor. Türkçe kir sözcüğünün Farsça çirk sözcüğüyle etimolojik ilişkisi mümkündür.