Kiriş

3 Şubat 2023

     Bir kısım telli sazlarda kullanılan ve hayvan bağırsağından yapılma tel; kasları kemiklere veya eklemlere bağlayan beyaz kordon;  ok yayının iki ucu arasına gerilmiş olan bağ; yapılarda duvar ya da direklere dayanan yapı unsuru; matematikte bir eğrinin iki ucu arasındaki doğru parçası. Orta Çağ Türkçesindeki kiriş (=yay) sözcüğünden gelmektedir. Bu sözcük aynı çağda Türkçede bulunan keriş (=germekte yardım ve yarış etmek) yüklemiyle bağlantılıdır. Bu yüklem aynı zamandaki Türkçe ker (=germek, çekip uzatmak) yüklemiyle bağlantılı olabilir. Ancak Orta Çağ Türkçesindeki kir (=girmek) yüklemiyle de ilişkilendirilmektedir. Her durumda Türkçede yüklemden eylem adı türeten -iş son ekinden türetilmiştir. Aynı dönemde ve aynı kökten Türkçe keril (=gerilmek; gerinmek, esnemek) sözü de kullanılmıştır. Azerice, Uygurca, Türkmence ve Kırgızca kiriş, Ermenice ve Bulgarca kiriş.