Kodaman

8 Mayıs 2021

      İleri gelen, eskilerden, mevki, itibar ve para sahibi olan kimse. Sözlüklerde kökeni bilinmeyen kelime olarak gösterilen kodaman sözünün Arapça ḳadîm (=eski) kelimesiyle ile ilişkili olduğu kanısındayım. Arapça ḳadîm (=eski) sözcüğünün çoğulu ḳudemâ (=eskiler, eski adamlar) sözüdür. Kodaman sözü ḳudemâ‘nın yanlış telaffuzu’dur. Kadîm sözüne istinaden ḳadîmen (=eskiye ait, eskiden beri, öteden beri) sözü de kullanılmış. Arapça kadîm (=eski) kelimesinin müennesi ḳadîme’dir. Kodaman kelimesini de bu bağlamda algılamak gerekir. Sözlüklerdeki alay yollu söylenir iddiası birileri tarafından ortaya atılmış ve tekrarlanıp gelmiştir. Oysa kodaman sözü alay yollu değil gerçeğe uygun olarak ifade edilmiştir. Eskilerden olup ileri gelen ve sözü dinlenir olanlar, ekâbir (<ekber’in çoğulu) sayılanlar karşılığında kodaman sözü kullanılagelmiş. Orta Çağ’da Türkçede koda ve kodaman sözleri bulunmuyordu. Sonraları Türkçede kodaman ve Kürtçede ḳodeman biçimleri ‘ileri gelen, eskiden kalma’ karşılığındadır.