Kolay
5 Mayıs 2021
Güç ve zor olmayan, zahmetsiz, yorulmaksızın yapılan. Yeni Çağa kadar Türkçede yaygın değildi. Orta Çağda Türkçede kolay yerine onğay deniliyordu. Onğ sözcüğü de ‘kolay’ demekti. Bununla bağlantılı olarak onğul (=iyileşmek, düzelmek) sözü biliniyordu. Türkmence golay (=yakın) sözüyle bir münasebet olabilir. Kolay kelimesinin kökeni muğlaktır. Bir kısım Balkan Dillerine de geçmiştir. Bulgarca ve Sırpça kolay, Rumcada koláı şekliyle yerleşmiştir. Kürtçede ḳolay biçiminde dile getirilmektedir. Yunancada eükolos, eükola sözleri ‘kolay’ karşılığındadır. Ramstedt kolay kelimesini Türkçe kol ile Moğolca ayı (=iyi, rahat) sözleriyle ilişkilendir mektedir. Türkçeye yakın olan Asya Dillerinde kolay yerine daha çok ongay veya onğay sözleri kullanılmaktadır. Ankara ve Eskişehir dolaylarında ‘bulantı, iç bulantısı’ karşılığında kolay denilmektedir. “Ko beni kendü halimde olayın/ Ki yeğ bilür kişi kendü kolayın” (Yusuf ve Zeliha, XVI. Yüzyıl; Ahmet Şemsettin Efendi).