Köşk

20 Mayıs 2020

      Çevresi ferah kırsal alanda veya bahçe içinde yapılmış olan gösterişli ev. Farsça kuşk (=köşk) sözünden alıntıdır. Farsça kuşk ve Kürtçe koşk, Pehlevice kūšk sözüyle bağlantılıdır. Pehlevice kūšk ise Avestaca goošaka (=köşe, açı) sözünden kaynaklanmaktadır. Köşe sözcüğü ise Farsça goşe, Kürtçe koşe ve Türkçede köşe şekliyle yer etmiştir. Beluçça gōšak şekliyle biliniyor. Farsça kuşk sözü, Süryanicede goşk ve Türkçede köşk olarak dile getirilmiştir. Arapçadaki cavşak şekli gōşak şeklinden dönüşmüştür. Tacikçe kūšk (=köşk) şekli Farsçadan alınmadır. Sumerce eš (=çadır, meyhane) kelimesinin köşk sözüne temel oluşturması bir olasılık düzeyindedir.

     Batı Dillerine İran Dilleri üzerinden yayılmıştır. Fransızca kiosque (kiyosk), Almanca Kiosk, İspanyolca kiosco, Macarca kioszk, İbranice kiósk sözleri ‘köşk’ karşılığındadır. Rumence kiosk  sözü ‘büfe’ demektir.

     Osmanlılar İran uygarlıklarından devraldıkları köşk yapılaşmalarını önceleri sarayların avlularında uyguladılar. Kısa bir süre sonra saray haricinde de köşkler yapılmaya başlandı. Kimi köşkler ise belirli gayeler için inşa edilmişti: Yangın köşkü, muzıka köşkü, ilân köşkü gibi.