Köşk

20 Mayıs 2020

      Çevresi ferah kırsal alanda veya bahçe içinde yapılmış olan gösterişli ev. Farsça kūşk (=köşk) sözcüğünden alıntıdır. Farsça kūşk ve Kürtçe koşk, Pehlevice kōšk  sözüyle bağlantılıdır. Pehlevice kōšk ise Avestaca goošaka (=köşe, açı) sözünden kaynaklanmaktadır. Köşe sözcüğü ise Farsça goşe, Kürtçe koşe ve Türkçede köşe şekliyle yer etmiştir. Beluçça gōšak şekliyle biliniyor. Farsça kūşk sözcüğü Süryanicede goşk ve Türkçede köşk olarak dile getirilmiştir. Arapçadaki cavşak şekli gōşak şeklinden dönüşmüştür. Tacikçe kūšk (=köşk) şekli Farsçadan alınmadır. Ayrıca Sumercede eš (=çadır, meyhane) sözcüğü biliniyor. Köşk sözcüğü Batı Dillerine Osmanlıca üzerinden yayılmıştır. Fransızca kiosque (kiyosk), Almanca Kiosk, İspanyolca kiosco, Macarca kioszk, İbranice kiósk sözcükleri ‘köşk’ karşılığındadır. Romence kiosk  ise ‘büfe’ demektir.

     Osmanlılar İran uygarlıklarından devraldıkları köşk yapılaşmalarını önceleri sarayların avlularında uyguladılar. Kısa bir süre sonra saray haricinde de köşkler yapılmaya başlandı. Kimi köşkler ise belirli gayeler için inşa edilmişti: Yangın köşkü, muzıka köşkü, ilân köşkü gibi. Bkz. Kiosk.