Kriter

18 Nisan 2021

     Ölçüt, kıstas, prensip, ilke. Fransızca critère (kriter: ‘ölçüt, kıstas’) sözünden gelmektedir. Latince criterium ve oraya da Eski Yunanca kritērion (=ölçüt, kriter) sözünden eklenmiştir. Eski Yunanca kritēs (=yargıç, hākim), kritikós (=karar verebilen, yargıç) ve krisis (=karar, hüküm) sözlerinin aynı kökten türetildiği anlaşılıyor. Eski Yunanca krino (=karar vermek, ayırmak) fiili bunlarla bağlantılıdır. Latince cernere (=fark etmek, anlamak, ayırmak, karar vermek, hüküm vermek) fiili de Eski Yunanca kökenlidir. Latince crimen (=suçlama) kelimesi altı çizili sözlerle müşterek köktendir. İngilizce criterion, Almanca Kretirium, Portekizce critério, İspanyolca ve İtalyanca criterio, Katalanca criteri, Romence criteriu, Rusça kriteriy, Sırpça kriteryum, İsveççe ve Norveççe kriterium, Arnavutça kriter, Latince criterium. Kürtçe ḳır (=ayırmak, bölmek) sözcüğüyle bağlantılı olarak ‘fark etmek, ayırt etmek, ayırmak, bölmek’ karşılığındaki Latince cr ve Eski Yunanca kr kökü bulunuyordu.