Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Etimolojik Açıdan
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

 

 

Bilal Aksoy

Kulp

28 Haziran 2021

     Kazan, tencere, testi, sitil, çaydan, fincan, bardak, dolap ve benzerlerinin tutulacak halkası. Kürtçe ḳulp (=tutacak halka, kanca, bilezik), Arapça ḳullāb (=çengel, kanca) Rumca kolpos (=sap), Türkmence ve Azerice gulp şekilleri biliniyor. Urartu döneminden kalma bakır ve diğer madeni kulplu kapların varlığı biliniyor. Kürtlerin Urartu Konfederasyonu içindeki varlıkları nedeniyle kulp kelimesinin Kürtçe  ḳulp sözünden yayılmış olabileceği görüşü yalnızca bir olasılık düzeyindedir. ‘halka’ karşılığındaki Akadca ḥūpum (=halka, tekerlek) ve Sumerce umbin sözleriyle de bir münasebet aranabilir. “Ahterî-i Kebir”de “kulb” sözü ‘bilezik’ karşılığındadır. Aynı sözlükte “asıl yılandır ki ona teşbih edip kulb derler” açıklaması yer almaktadır. “Burhān-ı Katı”da “kulb” sözü birçok karşılığının yanı sıra “döndermek, aks ve ters manalarınadır” eklemesi de yapılmıştır. Aynı sözlükte “saban demiri”ne ve “köşe” karşılığına kulbe denilmiş. Kürtçede kulbe sözü ‘çapa’ demektir. Hem çapanın hem de saban demirinin eğriliği nedeniyle bu adları almış olmaları mümkündür.