Küre

21 Mart 2024

     KÜRE (I) Merkezden aynı uzaklıkta noktaları bulunan yüzeyle ilgili cisim. ‘Top, yuvarlak şey’ karşılığındaki Arapça kurre sözcüğünden. Bu sözcüğün çoğul şekli kurrat’tır. Arapça kurv (=yuvarlak nesne) sözcüğünden kaynaklandığı sanılıyor. Küre-i arz ‘yeryüzü’dür.

     KÜRE (II)  Madenci ocağı. Aynı karşılıktaki Farsça kure sözcüğünden. Kürtçe kûre (=demirci ocağı) sözcüğüyle eş kökenlidir. Aynı dilde kûrevan ‘ocakçı’ karşılığındadır. Küre (=ocak, demirci ocağı) sözcüğü Azerice ve Türkmencede de kullanılıyor. Bu sözcüklerin Akadca kirum (=ocak, fırın; soba) sözcüğüne dayandığı anlaşılıyor. Anadolu’da toponomik açıdan tepe, dağ ve maden ocaklarının bulunduğu yerlere yaygın olarak Küre denilmiştir. Bektaşilerdeki ‘meydan ocağı’ da küre adıyla biliniyor. “Kırklar ile yedik içtik / Kaynayıp sohbete coştuk / Yetmiş yıl kürede piştik / Dahi çiğsin can dediler” (Pir Sultan Abdal).