Leke

20 Nisan 2020

      Bir sıvının damlaması ya da dökülmesi sonucu yüzey üzerinde kalan renk değişikliği. Birtakım farklı yüzeylerdeki aykırı renkli nokta veya küçük kısımlar da leke olarak görülmektedir. Kir, pas, döküntü ve benzerleri de leke olarak nitelendirilmiştir. Mecazî açıdan yüz kızartıcı suç, şaibe ve edep dışı durumu da belirtmektedir. Bu nedenle, Türkçede lekelemek, ‘bir kimseyi karalamak’ olarak algılanmaktadır. Farsça leke (=leke, lekelemek) sözcüğüne dayanmaktadır. Farsça lek (=kırmızı boya çıkarmaya yarayan bir maden) sözcüğüyle bağlantılıdır. Öte yanda Sanskritçe laccā (=utanç, kızarma, mahcubiyet) sözü biliniyor. Bu söz Sanskritçe lacc (=utanmak, utandırmak) sözcüğüne dayanmaktadır. Sanskritçe raka (=kırmızı; boyalı, renkli) sözcüğüyle ilişkili olabilir. Azericede yer eden leke (=kir, döküntü) sözü, Türkçeye akraba sayılan diğer dillerde bulunmamaktadır. Leke sözcüğü bir kısım mücavir dillerde de yer etmiştir: Ermenice ve Makedonca leke, Bulgarca leké, Sırpça léće, Yunanca lekés.