Leşker

24 Nisan 2023

     Asker. Farsça ve Kürtçe leşker (=asker) sözünden. Bu söz leşger şeklinden geliyor. Leşger ise Farsça laş (=çapul, yağma) ve isim sonlarında faaliyet belirten edat olan -ger son ekinden ya da Kürtçe laş (=beden, vücut) ve isim sonunda faaliyet bildiren  edat olan -ger son ekinden türetilmiş olması birer varsayımdır. Farsça leşker’in Arapça al-askar sözünden dönüştüğü görüşü temelsizdir. Leşker sözcüğü eski yüzyıllarda kullanılmıştır; günümüzde leşker/laşker’den dönüştürülen asker sözcüğü yaygındır. Osmanlının ilk dönemlerinde Manisa, İzmir ve Aydın kentlerini içine alan bölgeye Leşkeri İli denilmiştir. Bu adlandırmanın leşker sözcüğüyle ilişkisi bulunmuyor. İznik imparatorlarından I. Theodoros Laskaris döneminde bu bölgede egemenlik sağlandığından belirtilen yer adı kullanılmıştır. Bkz. Asker. “İçirdin feleğin cam-ı zehrini / Aldı gam leşkeri gönül şehrini” (Âşık Dertli)”. “Gam leşkeri saf saf oldu / Hep sözlerim boş laf oldu” (Âşık Veysel).